Przestrzeń camery obscury, jej zamknięcie, ograniczenie bodźców, ciemność, oddzielenie od zewnątrz, zapewnia wycofanie się ze świata, umożliwia widzenie mechaniczne, bez zakrzywienia które dokonuje nasz umysł, obracając obraz o 180 stopni. W stworzonych przeze mnie sytuacjach, w których przekształciłem pokoje mieszkalne w camery obscury poprzez wyciemnienie przestrzeni i wykonanie otworu umożliwiającego przejście światła, widz zostaje usytuowany pomiędzy dwoma światami, wewnętrznym i zewnętrznym. Są to światy podglądania i bycia podglądanym. Zakłócenie percepcji poprzez odwrócenie fotografii skłania do zadawania pytań o to, na których ze światów tak naprawdę patrzymy. Celem pracy nie jest jednak jedynie polemika z procesem widzenia, ale również zobrazowanie sytuacji, w której znajduje się człowiek – zagrożony własnymi lękami jak i epidemią, ciągłą obserwacją – zmienia swój sposób myślenia i funkcjonowania, a granice między tym, co prywatne i tym, co publiczne, zostają zatarte. Otworzenie okien umożliwia obserwację, stworzenie zaś camery obscury umożliwia podgląd. Wzajemny nadzór, oglądanie i bycie oglądanym w niniejszym projekcie znajdują swoje ucieleśnienie – nie wiadomo czy tak naprawdę patrzymy, czy ktoś patrzy na nas.
„Uporządkowane i obliczalne przenikanie promieni świetlnych przez pojedyncze otwarcie pojedynczego otworu kamery odpowiada raczej zalaniu umysłu światłem rozumu niż potencjalnie niebezpiecznemu oślepieniu zmysłów światłem słonecznym. (…) Percepcja, działanie, przez które postrzegamy, to nie widzenie … … ale jest to jedynie badanie za pomocą umysłu ”. *
* Jonathan Crary, „The Camera Obscura and Its Subject”, Techniques of the Observer: On Vision and Modernity in the Nineteenth Century
